مشخصات آمپول آمیکاسین - عوارض آمپول آمیکاسین

 آمیکاسین

    منتشر شده در آمینوگلیکوزید ها

نام ژنریک:

    آمیکاسین

نام لاتین:

    Amikacin Sulfate

نام تجاری:

    ®Amikin
    ®Biklin

گروه دارویی- درمانی:

    آمینوگلیکوزید
    آنتی بیوتیک

طبقه بندی در بارداری:

    گروه D

اشکال دارویی:

    آمپول: 50، 100، 250 و 500 میلی گرم/میلی لیتر (2 میلی لیتر)

موارد مصرف:

    آمپول آمیکاسین در درمان عفونت های خطرناک ناشی از ارگانیسم های حساس و عفونت های شدید با باکتری های گرم منفی، کاربرد دارد. همچنین در منژیت و عفونت های دستگاه ادراری مصرف می شود.
    از جمله عفونت های شدید می توان به عفونت های شدید تنفسی، ادراری، استخوانی، خونی، اندوکاردیت، عفونت های ناشی از پسودوموناس، پروتئوس و باسیل های گرم منفی اشاره کرد که در این موارد می توان آمیکاسین تزریقی را در کودکان و بالغین تجوبز نمود.

روش و مقدار مصرف:

    تزریق آمیکاسین در بالغین و کودکان با عملکرد طبیعی کلیه: روزانه 15 میلی گرم از دارو به ازای هر کیلوگرم از وزن بیمار محاسبه می شود و 2 تا 3 بار در روز (هر 8 یا 12 ساعت یک بار) از راه عضلانی یا انفوزیون وریدی مصرف می شود.
    تزریق آمیکاسین در نوزادان با عملکرد طبیعی کلیه: ابتدا 10 میلی گرم/کیلوگرم از راه عضلانی و یا انفوزیون وریدی و سپس 7.5 میلی گرم/کیلوگرم هر 12 ساعت تجویز می شود.
    در افرادی که اختلال عملکرد کلیه دارند باید دوز آمیکاسین بر اساس مطالعات کلیوی و سطح خونی دارو جداگانه محاسبه شود.

مکانیسم اثر:

    اثر آنتی بیوتیکی: آمیکاسین یک باکتریوسید است. مانع سنتز پروتئین در باکتری می شود و از این طریق موجب مرگ باکتری های در حال رشد و تقسیم می گردد.

فارماکوکینتیک:

    نیمه عمر آمیکاسین 2 تا 3 ساعت است.
    این دارو از راه کلیه دفع می شود.

نکات با اهمیت:

    آمیکاسین اثر خوبی بر باکتری پسودومونا دارد به این دلیل یک داروی انتخابی در این نوع عفونت است.
    آمیکاسین به بسیاری از آنزیم هایی که جنتامایسین و توبرامایسین را غیر فعال می کنند، مقاوم است و بنابراین می تواند علیه بعضی میکروارگانیسم هایی که به جنتامایسین و توبرامایسین مقاوم شده اند، بکار رود.
    آمپول آمیکاسین با ملح سولفات است.
    از جمله نام های تجاری آمیکاسین که در بازار دارویی ایران موجود است می توان به آمپول ایپاسین 100 و آمپول ایپاسین 500 اشاره کرد، که در واقع همان داروی آمیکاسین سولفات است.

موارد منع مصرف:

    افرادی که حساسیت شدید به آمیکاسین یا داروهای دیگر دسته آمینوگلیکوزید ها دارند.

موارد احتیاط:

    اختلال عملکرد کلیه
    وزوز گوش
    کاهش شنوایی در فرکانس های بالا
    بیماری میاستنی گراو
    بیماری پارکینسون
    افت قند خون
    نوزادان و شیرخواران
    بیماران مسن

تداخلات دارویی:

    آمیکاسین نباید همزمان با داروهای دیگری که عوارضی مانند سمیت کلیوی و گوشی دارند استفاده شود زیرا احتمال ایجاد سمیت بالا می رود برای مثال داروهای ونکومایسین، آمفوتریسین، سیکلوسپورین نباید با این دارو همزمان استفاده شوند زیرا عوارض جانبی این داروها نیز سمیت کلیوی می باشد.
    در صورت مصرف همزمان آمیکاسین با داروهای ادرار آور مانند اتاکرینیک اسید و فورزماید، احتمال بروز عوارض سمی گوشی تشدید می یابد.
    در صورتی که آمیکاسین بعد از مصرف داروهای بیهوش کننده استنشاقی (مانند: اتر، هالوتان، سیکلوپروپان، اکسید نیتروس) یا داروهای مسدود کننده عصبی-عضلانی (مانند: آتروکوریوم، توبوکوراین، گلامین، سوکسینیل کولین و دکامتونیوم)، تزریق شود، احتمال دارد فلج تنفسی ایجاد کند.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

از جمله عوارض جانبی آمیکاسین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

    CNS: سردرد
    EENT: اتوتوکسیسیتی یا سمیت گوشی (وزوز گوش، ورتیگو و کاهش شنوایی)
    GI: اسهال
    GU: نفروتوکسیسیتی یا سمیت کلیوی
    Other: حساسیت شدید (تب، راش، کهیر و خارش)، ایجاد عفونت های ثانویه باکتریایی یا قارچی

توجه: در صورت ایجاد سمیت گوشی یا کلیوی و ایجاد واکنش های حساسیتی مصرف دارو باید قطع شود.
مصرف در بارداری و شیردهی:

    آمیکاسین نباید در بارداری استفاده شود.
    ترشح این دارو در شیر مادر به اثبات نرسیده است ولی با این حال منافع مصرف دارو باید در برابر ضررهای احتمالی مصرف آمیکاسین در دوران شیردهی سنجیده شود.

توجهات پزشکی- پرستاری:

    جهت تهیه محلول تزریق وریدی، آمپول آمیکاسین 500 میلی گرم را به 100 تا 200 میلی لیتر از محلول دکستروز 5 درصد و یا نرمال سالین 0.9 درصد اضافه نمائید.
    افزایش سریع سطح سرمی آمیکاسین ممکن است باعث دپرسیون تنفسی گردد.
    کشت و آزمایشات تعیین حساسیت باید قبل از شروع درمان انجام گیرد.
    آزمایشات بررسی فونکسیون کلیوی و عصب شنوایی باید پیش از شروع و به فواصل منظم در طول درمان انجام گیرد. بخصوص در افراد مسن و بیمارانی که سابقه اختلالات شنوایی و کلیوی دارند.
    در صورتی که قرار است درمان با آمیکاسین بیش از 10 روز ادامه یابد، تست های فونکسیون کلیه باید بصورت روزانه و ادیوگرام بصورت هفتگی انجام گیرد.
    بدلیل قابل دیالیز بودن دارو، بیمارانی که همزمان همودیالیز می شوند، نیاز به تنظیم دوز دارند.

توجهات بیمار- خانواده:

    محلول تزریقی آمیکاسین باید کاملا شفاف باشد. در صورت کدر بودن و یا وجود ذرات معلق در محلول از تزریق دارو خودداری نمایید.
    در طی درمان با آمیکاسین باید به علائم حساسیت شدید، وزوز گوش، سرگیجه و کاهش شنوایی دقت کرد.
    در طی مصرف دارو، در صورت کاهش حجم ادرار باید بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
    درمان خودسرانه و به مدت یا میزان بیشتر از آنچه پزشک تجویز نموده است، ممنوع بوده و ممکن است موجب بروز مسمومیت ناشی از تزریق آمیکاسین گردد.
    در صورتی که منع مصرف وجود نداشته باشد بیمار باید طی درمان با این دارو به میزان زیادی آب و سایر مایعات در طی روز مصرف نماید.
    بمنظور پیشگیری از نفروتوکسیستی لازم است بیمار در طول درمان کاملا هیدراته باشد.

شرایط نگهداری دارو:

    آمپول آمیکاسین باید در دمای 15 تا 30 درجه سانتی گراد نگهداری شود.